Өлең, жыр, ақындар

Сауал

Қозғалмас құс қанатсыз, көш көліксіз,
Уа, Жәке, ортамызға хош келіпсіз!
Жаһанды оймен шолып, көзбен танып,
Асты­-үстін дүниенің тексеріпсіз.

Толық

Ұстаз

Қашанда орның бөлек кең ортада,
Жүрегі жылылыққа жомарт аға!
Ұлылық үлгісінен нәр жинадың,
Секілді бал жиғандай омартаға.

Толық

Тозбайтын шапан жаптым

Елім деп ет жүрегі елжіреген,
Жақсы аға, жаны таза мөлдіреген.
Жетпістің жотасына шықтың, міне,
Ту тігіп жеті тауға желбіреген.

Толық

Шуылдасын көп қарға

Түскен кезде ел тағдыры көкпарға,
Сөйлемеймін қалай тіл мен жақ барда?
«Әй!» демесем, ақындығым не керек,
Бір қыранға жабылғанда көп қарға.

Толық

Өлең-хат

Өмірі шуақты, қуатты, жақсы ана,
Келдіңіз аяңдап сексен бес жасқа да!
Қалың ел құттықтау жолдаған шығар-ау,
Бас болып Атырау, Алматы, Астана!

Толық

Не көрсең де...

Жалғыз жүріп мұратқа жетер дейсің кім жеке,
Не көрсең де көппенен бірге көрдің, Мырзеке!
Самғап ұшып халқыңа қызмет еткен шығарсың,
Сыртыңыздан біреулер күңкілдесе, күндесе.

Толық

Қош болыңдар, ақ аттар

Шыбын жанға тіршілікте азап бар,
Күнәліге қияметте тозақ бар.
Күмбір-күмбір кісінейді түсімде,
Аспан жақтан аппақ сүттей боз аттар.

Толық

Тұманбай елуге келгенде

Жырсыз күнің өткен емес ешқашан,
Жабырқадың ойдан ұшқын шашпасаң.
Көктем күйі күмбірледі сәт сайын,
Сен қолыңа қалам ала бастасаң.

Толық

Алдай сал

Сарсаңға салған сұм жалған,
Болмады дейсің кімге арман?
Күрсінер күзгі жапырақ,
Бүршікті көрсе бүр жарған.

Толық

Қыздар күні

Бүгін – бүкіл әлемде қыздар күні,
Орындалар тек қана қыз жарлығы.
Қыздар күні – сауықтың қызған күні,
Білінбейді күннің де ызғарлығы.

Толық

Екеуі бірге жырлап...

Болыпты елу жылдай, алтын ағам,
Жеңгеме қосылғалы жарқыраған.
Қаншама содан бері күндер ақты,
Бұлақтай таудан төмен сарқыраған.

Толық

Клара жеңгейге арналған жыр

Жігіттің адал болса асыл жары –
Бақыты маңдайының ашылғаны.
Мінеки, елу жылға жуықтады,
Жарқырап екі жақсы қосылғалы.

Толық

Оралмас өткен жылдар

Жасыңнан бастауды ойлап көшті қалай,
Жарқырап жан­-жағыңа шаштың арай.
Ұшынан қаламыңның маржан төктің,
Тереңнен қайнап шыққан тас тұмадай.

Толық

Сілкініп ақ бүркіттей

Тоқсанға аман­-есен келдің, аға,
Асқарға ақиықтай қондың, аға!
Ұқсаған өмірің бар керқұлаға,
Ұқсаған көңілің бар домбыраға.

Толық

Жер шары жалғызсырап...

...Білемін сені, аяулы Бостандығым,
Халқымның көп сарғайып тосқандығын.
Қазаққа ғарыштан да теңдік тиіп,
Самғауға шақырады аспан бүгін!

Толық

Қобыз-жүрек

Қобыз үнін тыңдашы, керемет қандай,
Ғасырларды қиялмен аралатқандай.
Қорқыт бабам оралып көне заманнен,
Желмаясын желдіртті келе жатқандай.

Толық

Тарақтыда тарлан көп

Сөз тәңірі, медет бер,
Қызыл тілім демеп көр!
Домбырамды қолға алсам,
Он саусағым дедектер.

Толық

Көкшетау

Көкшетау, мөлдіреген көркің қандай,
Қалықтап аспаныңда ән тұнғандай.
Сексен көл сексен тамшы сыйға тартып,
Айдынын көңілімнің толтырғандай.

Толық

Қолтаңба

Аман жүр, айналайын, Адай інім,
Жақсының жанына ерген талайының.
Асылдың өзің де бір сынығысың,
Емессің жұқанасы қалайының.

Толық

Болсам да алтын дәрия...

Болғанша тақыс пенде сауда баққан,
Қос қолға қысқа жіпті саумалатқан,
Пәнидің азабынан мойным босап,
Бұлаққа айналсам­ау таудан аққан.

Толық

Секенге сүйсіну

Туласа тұла бойда текті қаның,
Селдетіп ақ жаңбырын төкті жаның.
Аузынан ата күйдің түскендейсің,
Аруағы аян беріп Кетбұғаның.

Толық

Сенің даусың шыққанда...

Бізге тағдыр әуелден жақсыларды қиған ба,
Артық бақыт қазақтың маңдайына сыйған ба?
Жәнібегім, қайтейін жетпеуші еді бір саған,
Жүзден озған жүйрікті мыңнан таңдап жиғанда!

Толық

Ей, Тұрсын!

Ей, Тұрсын, бір жүреміз енді қанша?
Сұм ажал ысқырады кер жыланша.
Бойға құт – бұйырғаны тіршіліктің,
Әйтеуір артымызда белгі қалса.

Толық

Дыбысыңды естимін

Досым жоқ деп налыма, дос дегенің баршылық,
Досқа қызмет еткенің – сүйіп тапқан жалшылық.
Қаңсығанда тамыры судан көріп таршылық,
Зар еңіреп жылайды жалғыз - ­жарым талшыбық.

Толық

Ақын досты жұбату

Тірліктің дәмін татпас кім бұйырған,
Сен келдің Алматыға бір қиырдан.
Мен келдім алып таудың ар жағынан,
Бөктеріп торсығымды мұң құйылған.

Толық

Біздің Мұқағали

Оу, халайық, Расулға таң қалма,
Көзіңді сал Мұқағали заңғарға.
Ол сәл ғана мызғып кеткен ұлы тау,
Ұлар басын сүйей салып таңдарға.

Толық

Құмырсқаның балы

Атам менің шипа таппай бір шыбындай жанына,
Зарығумен көзін жұмды құмырсқаның балына.
Зәру дәрі жатады екен жеті қат жер астында,
Тамшысына татымайтын Қарынбайдың малы да.

Толық

Шәкірге соңғы сауал

Армысың, асыл киелім,
Өзегі алтын жүйелім.
Еңкейе бермес өзгеге
Басымды саған иемін.

Толық

Мұхтар мен Абыз

Ақ домбыра, еңіре, қара қобыз, күңірен,
Аш күзендей бүгілем, алдыңа кеп жүгінем.
Алтын сақам үйірген алшы тұрмай тігінен,
Тайқып барып тәйкесі, жатып қалды бүгінен.

Толық

Қарлығаштың мекені

Адамзаттың ардағы,
Азаматтың арманы –
Қарлығаштың мекені –
Қарлы таудың ар жағы.

Толық

Баба жұртында

Арызым бардай тағдырға,
Жетіп ем ұшып күн батпай.
Құлазып жатты алдымда,
Бабаның жұрты тіл қатпай.

Толық

Көр іші – қара қобыз

Тірліктің тұраласа кер шолағы,
Көңілге қай­-қайдағы шер толады.
Арманды адам қуып жеткен емес,
Қырандай қос қанатың болса-дағы.

Толық

Қазақ сиқы

Сөз айтпаймын мен саған қитығардай,
Тұрмысыңның, қарашы, сиқы қандай?
Жалғыз үйден аумайсың жау тонаған,
Үрерге иті, сығарға биті қалмай.

Толық

Алтын буын армандайды

Шартараптың жанарында патшамыз,
Тажалдардың тамағында ақшамыз.
Соқыр тиын сығымдайды көз жасын,
Қайыршының жанқалтасын қақсаңыз.

Толық

Кенесарының күңіренуі

Намысын қорғаумен алты Алаштың,
Жаралы көкжалдай жанталастым.
Опасыз жалғанда,
Қапыда қалғанда,

Толық

Байтақ өлкем, сен жаса

Сырып тастап қараңғылық көрпесін,
Таң сәулесі аймалайды жер төсін.
Таң нұрындай тұтас сүйіп­-құшсам­ау,
Туған елдің таңғажайып өлкесін!

Толық

Шерлі Науаи, өзің жар бол

Әр нәрсенің болмысына бір құдірет себепкер,
Асыл сөздің әулиесі, сен де маған медет бер!
Қысылғанда жалбарынып, аруағыңды шақырдым,
Сен болмасаң, көні кепкен қу медиен тақырмын.

Толық

Тәуелсіздік немесе 16 желтоқсанда туған ой

Қара түнек,көрінбейді ештеме...
Зарлы заман,бәрі-бәрі есте ме?...
Қиналдың да,зарықтың да,
Нұр күн туар ерте ме жоқ кеште ме!

Толық

Өмір деген…

Өмір деген өтіп жатқан сәт мынау,
Өмір деген үлгерем деп шапқылау,
Өмір деген жерге түскен жапырақ
Өмір деген шашқа түскен ақ қырау…

Толық

Қираған үй

Қираған үй мен салынып бітпеген үйдің арасында айырмашылық жоқ дейтінбіз…
Қираған үйге үреймен, салынып жатқан үйлерге үмітпен қарайтынбыз бірақ…
Ал сонсоң,
Құдды өткеніміз бен болашағымызға қарағандай
қарап тұратынбыз екеуіне бірге…
үрейлі үмітпен..

Толық