Өлең, жыр, ақындар


Ағараңдап аузын ашқан,
Соқыраңдап жерді басқан.

Бақа



Бар екен бір мақұлық дауысы зор,
Қолдары адамға ұқсас, нәсілі сол.
Үйлері тас бұлақтан жаратылған,
Тапқан адам алады бәйгіні мол.

Бақа



Құдіреттің бір құсы,
Көкте десем ізі жоқ,
Мекенінен шықса өледі,
Оған қылар емі жоқ.
Құлағы жоқ, көзі бар,
Түсі суық ызғарлы,
Аузында айыр бізі бар.

Балық



Суда өмір сүреді,
Сусыз жерде шөлдейді.
Абайсызда ұстасақ,
Кетемін деп көнбейді.

Балық



Жаны бар, қаны бар,
Бес сағат жерде тұрса,
Жаны да жоқ, қаны да жоқ.

Балық



Демсіз-үнсіз,
Жүрсе-үнсіз.
Басса ізі жоқ,
Жүрсе жолы жоқ.

Балық



Қанатты бір мақұлық ұшып жүрмес,
Өңгедей бұл жалғаннан дәурен сүрмес.
Ыстық пен жаздыгүні пәрмені жоқ,
Тоқсанда жаурадым деп үйге кірмес.
Бәрінде жердің жүзін өрт алғанмен
Құдайның құдіретімен отқа күймес.

Балық



Басы бар да шашы жоқ,
Көзі бар да қасы жоқ.
Жүретін аяғы жоқ,
Суықта тоңбайды,
Ыстыққа күймейді.

Балық



Ішінде бар жылқысы,
Сыртында бар құлпысы.
Табанымен ит басқан,
Әр нәрседен көп сасқан.
Ши түбінде жемі бар,
Бишараның бас бармақтай меңі бар,
Осыны тапсаң, жеңдің ал.

Қоян



Байшағырдың түбінде балалап жатқан дуадақ.

Қоян



Қос құлағы тас төбеде ұзын-ақ,
Сыбдыр сезсе жөнеп береді зымырап.
Қысты күні қалың қарлы кеуекте
Шөпті азық қып жатады біраз тыным ап.

Қоян



Бір мақұлық сар даланы ен жайлаған,
Ит мініп, есек тіркеп, түйе айдаған.
Мұнымды зерек болса ойлап табар,
Тапқанша зерек емес жыл айналар.

Қоян



Ит мінген,
Есек өңгерген,
Ешкі бөктерген,
Келеді бір мақұлық түйе айдаған.

Қоян



Түйе тұмсық, ит табан,
Көзін жұмбай ұйықтаған.

Қоян



Есек құйрықты, түйе ерінді,
Ит сирақты, бұғы құйрықты.

Қоян



Тауға шықса жүгірген,
Таудан түссе сүрінген.

Қоян



Аппақ қардай тоны бар,
Күдірейген жануар.

Қоян



Жусаннан аласа, бетегеден биік.

Қоян



Жолсыз жүгіреді,
Адамнан күшті,
Тепсе ізсіз,
Құлатса елеусіз.

Қоян



Түйе тістеген,
Итті мінген.
Ешкіні жетектеген,
Есекті басына көтерген.

Қоян