Өлең, жыр, ақындар

Сүйемін мен ботаның боздағанын

Сүйемін мен ботаның боздағанын,
Сағынышты қайдағы қозғағанын.
Сүйемін мен тырнаның қайтар кезде
Зеңгір көктен «Хош, хош!» деп созған әнін.

Толық

Сүт туралы жыр

Беруші еді-ау қалқып көбігін,
Кейде шеше, кейде жеңге.
Шымырлап, ернеуден асса төгіліп,
Көмуші еді-ау бейне емге!

Толық

Торғайлар тойы

Рауандап алтын таң атады
Мен жатқанда ұйқылы-ояу.
Торғайлар шулап тіл қатады
Көк теректен тереземе таяу.

Толық

Қарындаш

Қандасқан жанды көп көрдім,
Сойылдасып сарт та сұрт.
Мекені болды кептсрдің
Бидайық шыққан қанды жұрт.

Толық

Жаз бен қыс көкірегімнен орын тепкен

Жаз бен қыс көкірегімнен орын тепкен,
Жазықсыз жаным жырдың қорын төккен.
Қанымның мыңнан тамшы уын татқан
Кей қаскөй шабытыма өш шалқып жатқан.

Толық

Жанады қызыл шоқ боп дара жұлдыз

Жанады қызыл шоқ боп дара жұлдыз,
Қара аспан кұлпырады қара құндыз.
Жүрегім сүйрік жалау бұлқынады,
Қара аспан қара құндыз құлпырады.

Толық

Сарнаған сары жазда сары аурудай

Сарнаған сары жазда сары аурудай,
Ақ қыста ыңқылдағап кәрі аурудай;
Қажайды көңіл қамын қамсыз түнде
Шалғайдан талмаураған сазды сырнай.

Толық

Аңсарым өлең еді ес білгелі

Аңсарым өлең еді ес білгелі,
Ескірді жыр, арай таң ескірмеді.
Шымшыды жүрек қылын өкінішім,
Күй сырын көкейкесті кеш білгелі.

Толық

Назды әуен әлдилеген бесігімнен

Назды әуен әлдилеген бесігімнен,
Сыбызғы жеткен сыңсып есігімнен.
Құлаққа мұң мен бақыт түгел дарып,
Уантар ғұмыр бойы қос уілмен.

Толық

Жүрегім менің

Долданса дауыл, – құл мұхит,
Тұнығы қалмас шайқалмай.
Жүрегім менің – тұңғиық,
Тұнығын бұзбас Байқалмай.

Толық

Шақпақ

Ақ тасты соқтым мен ақ тасқа,
Шашырады ұшқыннан жұлдыздар.
Иреңдеді ширатылған мақта,
Қашты құйттай құндыздар.

Толық

Таңғы ырзық

Құшағынан қызғанып түннің,
Шымшиды мені жеңгесі жырдың.
Алдынан шығып айдарлы күннің,
Арайлы таңмен табысып жүрмін.

Толық

Әңгелек

Сап-сары боп дөңгелеп,
Пісіп те қапты-ау әңгелек.
Қимай тұрмын үзуге,
Ақынға, бірақ, дәм керек.

Толық

Сары шымшық сатира жазды

Мұқатпақ боп үйрек пен қазды,
Сары шымшық сатира жазды.
«Үйректің тұмсығы талпақ» деді,
«Қаздың табаны жалпақ» деді.

Толық

Түлкі мен торғай

Бұтақта отыр еді торғай қалғып,
Қу түлкі әлдеқайдан келді қаңғып.
– Торғай жан, бүрсигенше тоңып жалғыз,
Қасыма келші ойнап бейне балдыз.

Толық

Сәбит ағаға

Бәйгеден сансыз келген жүйрік тарлан,
Сонда да таусылмайды тірлікте арман.
Алпыстың аскарынан талпынады,
Бұлдырап алты белес алпыс қалған.

Толық

Шалқыса арай ажарың

Шалқыса арай ажарың,
Талпынады ерке жүрегім.
Түскенде қиғаш назарың,
Үмітке мас боп жүремін.

Толық

Бір сұлуға

Сұлу қылып жаратты сені тәңірім,
Сондықтан да балайды теңіне әркім.
Байқай ма жұрт, білмеймін, байқамай ма,
Мен байқасам, тұлғаңда бір-ақ бар мін.

Толық

Қағады жігіт кақпаны

Қағады жігіт кақпаны,
Жұлқынады ит абалап.
Үйге бұл салған «аттаны»,
Келді деп ұры жағалап.

Толық

„Қайным-ау!” деді

– Жеңеше-ау!—дедім,
– Қайным-ау! — деді.
– Жеңеше жан! — дедім,
– Айнам-ау! — деді.

Толық

Ақбота

Арқаның азат жазында
Қызара бөртіп қымызга,
Самалды таудың сазында
Ұшырасты ақын бір қызға.

Толық

Бесіктегі бөбек

Құндақта құйттай өседі еркін,
Бақытты – бөбек іңгәлаған.
Есейіп өсе келгенде бертін,
Етеді тарлық қиырсыз жаһан.

Толық

Жазыпсың хат өлеңмен

Жазыпсың хат өлеңмен
Сәбиі жырдың, шырағым!
Шыбықтай жаңқа көгерген
Бейкүнә сенің сұрағың.

Толық

Бір жолдастың сыры

Лапылдаған осы мен өрттімін бе,
Арыстандай ыңранған дерттімін бе?
Шыға келер майданға ат ойнатып,
Сөз семсерін суырған серттімін бе?

Толық

Дәм туралы жыр

Бесбармақ – мың жасаған кәрі тамак,
Нәріндей табиғаттың дәрі тамақ.
Тізбектеп сүр қазыдан алка таққан
Сұлу ғой, сүйкімді ғой сары табақ.

Толық

Әлди, бөпем

Әлди, әлди, әлди, бөпем,
Әлдилейін, уаншы.
Шырылдамай жұрттан бөтен,
Сәби құсап қуаншы.

Толық

Табиғат жұлдыздардан шашу шашып

Табиғат жұлдыздардан шашу шашып,
Шалғайдан Айды қойған көлеңдетіп.
Киініп жасыл киім болған ғашық
Жер шары өзендермен өлеңдетіп.

Толық

Темірші

Күмбірлі үйге кеудесі толып,
Зейнеттің күйін шертеді көрік.
Сарғайған күзгі жапырақтай болып,
Қашады жалын, сағымдай семіп.

Толық

Шырпы

Кіп-кішкентай шырпылар –
Дүниенің жойқын алыбы.
Тұтатсаң бірін, бұрқырар,
Қасыңды шарпып жалыны.

Толық

Күзгі жапырақ

Қалтырап жерге қонады
Ағаштан әлсіз жапырақ;
Тентегі күздің тонады,
Құлазып қалды атырап...

Толық

Шатқал

Баурында Ақшоқының бір шоқ жыңғыл,
Сол жерден басталған сай ұңғыл-шұңғыл.
Қияны барлап ұшып жүрді бүркіт
Шатқалдан шықпас па деп қоян үркіп.

Толық

Сиқыр бұлак, көз жауқарын аласың

Сиқыр бұлак, көз жауқарын аласың,
Қайдан шықтың, қайда лағып барасың?
Сар даланың саурын тіліп таспадай,
Табиғатқа тұрсың беріп жарасым.

Толық

Кер дөнен

Жол ұзақ, бүлкілдей бер, кер дөненім,
Жағады жорға аяңмен тербегенің.
Шабар ем сары белден сағым қуып,
Жаныма батады тек терлегенің.

Толық

Шөлейт-шөлде, қараша үйде туыппын

Шөлейт-шөлде, қараша үйде туыппын,
Панасында кереге мен уықтың.
Сарша белде тәнімді алғаш жуыппын,
Қайда жүрсем шөлейтке сол жуықпын.

Толық

Армысың, алыстағы аяулы аулым

Армысың, алыстағы аяулы аулым,
Мен де кең дүниеде есен-саумын.
Тек қана, құрдастармен сайрандаған
Сағындым кербез төсін Қаратаудың.

Толық

Алматыға

Жүрекке табиғаттан сыр тыңдаған
Су екеш суың да ерке сылқылдаған.
Алатау аясында, жәннатында
Кім туып, кім ержетіп, кім тұрмаған.

Толық

Қасым Аманжоловтың домбырасына

Домбыра қайран, қалыпсың қаңсып,
Ақ төсіңе қоныпты шыбын.
Ақынға едің әріптес таңсық,
Жабырқап неге жатырсың бүгін?

Толық

Сары жайлау

Шалқытшы аға, «Сары жайлауды»,
Күй сағымын белестетіп;
Сыңғырлы өзен, самал тауды
Көз алдыма елестетіп.

Толық

Қожа

Қожа деген ауылым бар жұрт мақтайтын,
Көрікті де әдемі көз тоймайтын,
Адамдары ибалы,инабатты,
Болғасынба жылулықты мен байқаймын.

Толық

Көкшетау

Көкшетау – көк күмбездей төңкерілген,
Орманмен сексен көлі көмкерілген.
Аралы мұхит-түздің – алтын бесік,
Ауысқан ертегіге ертегіден.

Толық