Көкте жұлдыз, жерде жұлдыз
Аспан жаққа шақырады мені өлең,
Шақырады аспан төніп тұрып төбеден.
О, жұлдыздар, алыс едің сен неткен,
О, жұлдыздар, жақын едің не деген!
Аспан жаққа шақырады мені өлең,
Шақырады аспан төніп тұрып төбеден.
О, жұлдыздар, алыс едің сен неткен,
О, жұлдыздар, жақын едің не деген!
Жұмыр жерді түгел көріп өтем деп,
Мен отырмын бір төбені мекендеп.
Анда барсам мына жақты көрмеймін,
Мында келсем ана жақты көрмеймін.
Тұрмыз, міне, вокзалда...
Үлкен де тұр, кіші де тұр, тұр бәрі.
Құлақта тұр таңғы желдің ырғағы.
Сықыр еткен кей ботинка табаны
Шіркін өлең!.. Күркіреген толқындар,
Осынша үнді барады өзен қайда алып?
Мұнда қандай құдірет бар мен тыңдар,
Көрсем бе екен ойланып?
..Жібек бұлақ желкілдейді, бар ағы
Кәрі әжемнің шаштарындай жаңағы;
Тасты шашып, тау құлағын жарады,
Көлки құлап, толқын ұзап барады.
...Әлі жүрмін. Түк бітірген жоқпын мен,
Іш қазанын жалайды ыза от-тілмен.
Алып, алып көп үмітті көп күннен,
Деп кетем бе түк бітірмей өттім мен?
Айлар, айлар барады өтіп сан айлар,
Ағарады сақалдар мен самайлар.
Адам шіркін қартаюды санайды ар,
Айлар, айлар, барады өтіп сан айлар.
О, туған жер, өз деміңді бір алған
Сеземін мен таңғы сұрғылт мұнардан.
Бір басылып, бір шыққандай, көкірегің
Шоқалдар мен бұталардан құралған.
Жүрегіңде бір тамшы қан болса егер,
Бар денеңді айналып ол жол шегер.
Мен де осынау тамшы қанға барабар,
Туған жердің тұлабойын аралар.
А, дариға, тағы өте ме мына түн,
«Өтеді» деген қандай қиын сөз еді!
Бұл түнге де сыймай қалды қуатым,
Көңілім менің әрең-әрең төзеді.
Уақыт жоқ, уақыт жоқ өлуге,
Айналмайды, айналмайды бал уға.
Жанған оттың хақысы жоқ сөнуге,
Болса да еркі шикі қидың жануға.
Календарь аударды бір бетін,
Сонымен бірге өшті көне жыр.
Өлімді жек көрсе кімде-кім,
Сол өмір!
Кәмпиттерді бала жейді демесең
Үлкенге де жаман емес бұл өзі.
Кейбіреудің кәмпитке ұқсас мінезі –
Жесең – тәтті, жабысады – жемесең.
Бір түйір дән сыңғырап жерге түсті –
Тау, Дөң, Дала жабылып тербетісті.
Жеңіл әйел секілді ала етекті,
Ұйтқығанда сол дәнді жел әкепті.
Кеше атқан таң бүгін де атып келеді,
Кешегі аспан бүгін де үстен төнеді.
Ауыр ма еді кешегі артқан жүгім де? –
Ұмытыппын сол жүгімнің түрін де.
Пәк сезімдер – тамырларға таралған,
Бұл жүректе болмас тамшы арам қан.
Мен – Бақыттан, Бақыт менен жаралған,
Қос бұтамыз бір түбірден нәр алған.
Ей, күншуақ, құйыла бер жерге осы,
Ей, күншуақ – дүниенің зердесі.
Шуақ болып жарқырашы, алғы күн,
Не берсең де – көлеңкелеп бермеші.
Мойнына арқан түсіп, күш батпаған,
көнбеген жаз – кермеге, қыс – қақпаға,
бір асау әлі қашып жүрген сын-ды,
құрыққа сол күндері ұстатпаған.
Жүрегім, мен зарлымын жаралыға,
Сұм өмір абақты ғой саналыға.
Қызыл тіл, қолым емес, кісендеулі,
Сондықтан жаным күйіп жанады да.
Жұрт жүреді сыртымнан көп тон пішіп,
Сырт көз үшін кию керек оңды ішік.
Тәйке тұрған асығымды бүк дейді,
Алшы түскен сақам ылғи болды шік.
Қоладан құйылыпты бас пішінім.
Қаншама жасағансың тасты шығын.
Есімде, үйіңде сәл отырған ем
Күзетіп қазандағы ас пісіуін.
Жат жерде жан табылмай сөзін ұғар,
Қытайда көзін жұмды Қажығұмар.
Солығын баспай кетті сорлы жүрек,
Жүректің сонша кімге жазығы бар?
Жүр-ау деп қыр астында тосып ажал
Сен енді еш қорықпа, шошыма, жар.
Өзіңді апарады алыстарға
Аузыңнан түсе салған Асыл-Ажар.
Болсам да өтіп кеткен жылдарға алаң,
Мезгілдің сыйқырына күнде арбалам.
Біз сені баяғыдан танимыз деп
Береді күнде сәлем мыңдар маған.
Біздің ауыл шалғайда, жер түбінде,
Бөлек біздің ауылдың дерті мүлде.
Бір сапарға шығып ем он үшімде,
Енді мына тағдырдың еркі кімде?
Таулар мен төбелерді айырмаған
Шайыр боп көрінбейді шайыр маған.
Теңіздің жағасында сусап тұрмын
Кемеңе қолым жетпей қайырлаған.
Ершат інім!
Төбеңе шабытыңның кер шатырын.
Тербетіп Нұрпейістің аруағын
Ала кел ақын бабаң берсе ақылын.
-
- Архимед
- Оноре де Бальзак
- Александр Пушкин
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі