Өлең, жыр, ақындар

Көкте жұлдыз, жерде жұлдыз

Аспан жаққа шақырады мені өлең,
Шақырады аспан төніп тұрып төбеден.
О, жұлдыздар, алыс едің сен неткен,
О, жұлдыздар, жақын едің не деген!

Толық

Жұмыр жерді түгел көріп өтем деп

Жұмыр жерді түгел көріп өтем деп,
Мен отырмын бір төбені мекендеп.
Анда барсам мына жақты көрмеймін,
Мында келсем ана жақты көрмеймін.

Толық

Тұрмыз, міне, вокзалда

Тұрмыз, міне, вокзалда...
Үлкен де тұр, кіші де тұр, тұр бәрі.
Құлақта тұр таңғы желдің ырғағы.
Сықыр еткен кей ботинка табаны

Толық

Буын

Әй, осы бір... буын деген бір «бәле»
Әкелем деп отыр екен жырға не.
Он бір, сегіз.... шыдай алман, әй тегі,
Ал егерде он бес болса қайтеді?

Толық

Шіркін өлең!.. Күркіреген толқындар

Шіркін өлең!.. Күркіреген толқындар,
Осынша үнді барады өзен қайда алып?
Мұнда қандай құдірет бар мен тыңдар,
Көрсем бе екен ойланып?

Толық

Көремісің, көз?

..Жібек бұлақ желкілдейді, бар ағы
Кәрі әжемнің шаштарындай жаңағы;
Тасты шашып, тау құлағын жарады,
Көлки құлап, толқын ұзап барады.

Толық

...Әлі жүрмін. Түк бітірген жоқпын мен

...Әлі жүрмін. Түк бітірген жоқпын мен,
Іш қазанын жалайды ыза от-тілмен.
Алып, алып көп үмітті көп күннен,
Деп кетем бе түк бітірмей өттім мен?

Толық

Айлар, айлар барады өтіп сан айлар

Айлар, айлар барады өтіп сан айлар,
Ағарады сақалдар мен самайлар.
Адам шіркін қартаюды санайды ар,
Айлар, айлар, барады өтіп сан айлар.

Толық

О, туған жер, өз деміңді бір алған

О, туған жер, өз деміңді бір алған
Сеземін мен таңғы сұрғылт мұнардан.
Бір басылып, бір шыққандай, көкірегің
Шоқалдар мен бұталардан құралған.

Толық

Орман

Сыңсиды, сыңсиды ну орман,
Ну орман – баяғы ну орман.
Кей бұта тым кештеу көгеріп,
Кей бұта тым ерте қуарған.

Толық

Көңіл

… Келеді өмір әрі ұқтырып, әрі үғып,
Ұқтырудың, ұғудың да бәрі – үміт.
Күлу менен қуану жас мәңгіге,
Қайдан келсін біздің жерге кәрілік!

Толық

Жүрегіңде бір тамшы қан болса егер

Жүрегіңде бір тамшы қан болса егер,
Бар денеңді айналып ол жол шегер.
Мен де осынау тамшы қанға барабар,
Туған жердің тұлабойын аралар.

Толық

А, дариға, тағы өте ме мына түн

А, дариға, тағы өте ме мына түн,
«Өтеді» деген қандай қиын сөз еді!
Бұл түнге де сыймай қалды қуатым,
Көңілім менің әрең-әрең төзеді.

Толық

Уақыт жоқ, уақыт жоқ өлуге

Уақыт жоқ, уақыт жоқ өлуге,
Айналмайды, айналмайды бал уға.
Жанған оттың хақысы жоқ сөнуге,
Болса да еркі шикі қидың жануға.

Толық

Календарь аударды бір бетін

Календарь аударды бір бетін,
Сонымен бірге өшті көне жыр.
Өлімді жек көрсе кімде-кім,
Сол өмір!

Толық

Егіз шумақтар

Кәмпиттерді бала жейді демесең
Үлкенге де жаман емес бұл өзі.
Кейбіреудің кәмпитке ұқсас мінезі –
Жесең – тәтті, жабысады – жемесең.

Толық

Бір түйір дән

Бір түйір дән сыңғырап жерге түсті –
Тау, Дөң, Дала жабылып тербетісті.
Жеңіл әйел секілді ала етекті,
Ұйтқығанда сол дәнді жел әкепті.

Толық

Әйелдер

Арулар деп бастасаң-ақ бір ойды
Ой соңын жұрт төсекке әкеп тірейді:
елестейді етектер мен балтырлар,
елестейді жасты көздер үрейлі.

Толық

Өзгерістер

Кеше атқан таң бүгін де атып келеді,
Кешегі аспан бүгін де үстен төнеді.
Ауыр ма еді кешегі артқан жүгім де? –
Ұмытыппын сол жүгімнің түрін де.

Толық

Ойындар

О, балалық, сен не деген бақытты ең!
Қармайсың бармақтардың астына,
Бір жымисаң жібітесің тасты да,
О, балалық, сен не деген бақытты ең!

Толық

Ойлар

Айтыңдаршы, бұл қай заман, бұл қай күн?
Бір керемет мотор үнін тыңдаймын.
Сылқ-сылқ күліп көсіледі түнгі айдын.
Айтыңдаршы, бұл қай заман, бұл қай күн!

Толық

Толқындар

Жартас тұрды жағалауда тістеніп,
Кек көреді ол – еркелесе толқындар.
Шабыт-толқын шапшыды да түсті өліп...
Жартас тұрды баяғыша тістеніп.

Толық

Монологтар

Пәк сезімдер – тамырларға таралған,
Бұл жүректе болмас тамшы арам қан.
Мен – Бақыттан, Бақыт менен жаралған,
Қос бұтамыз бір түбірден нәр алған.

Толық

Ей, күншуақ, құйыла бер жерге осы

Ей, күншуақ, құйыла бер жерге осы,
Ей, күншуақ – дүниенің зердесі.
Шуақ болып жарқырашы, алғы күн,
Не берсең де – көлеңкелеп бермеші.

Толық

Күндер

...Лақылдатып төкті бұлақ көбігін
Шалқақ жатқан жағасына уақыттың.
Уақыт, уақыт! Басқа сыймас көп ұғым,
Уақыт сыйды құшағына Уақыттың.

Толық

Сымдар

Аспан тұрды айналаны тұйықтап,
Жалт қарадым – тоқтадым,
Жалап-жалап дүниенің оттарын
Үндемейді жел де, тілі күйіп қап.

Толық

Шегелер

Еңбек!
Әркүн сайын қағылады мың шегең,
Мың шегеде – бір балғаның салмағы.
Мен де өзімше бір балуан, бір шебер,

Толық

Мойнына арқан түсіп, күш батпаған...

Мойнына арқан түсіп, күш батпаған,
көнбеген жаз – кермеге, қыс – қақпаға,
бір асау әлі қашып жүрген сын-ды,
құрыққа сол күндері ұстатпаған.

Толық

Батыр Баян

Жүрегім, мен зарлымын жаралыға,
Сұм өмір абақты ғой саналыға.
Қызыл тіл, қолым емес, кісендеулі,
Сондықтан жаным күйіп жанады да.

Толық

Темірше

Темірше.
Темірше дос.
Темірше ағам,
Өгейлігін көрсетті-ау өмір саған.

Толық

Жұрт жүреді сыртымнан көп тон пішіп

Жұрт жүреді сыртымнан көп тон пішіп,
Сырт көз үшін кию керек оңды ішік.
Тәйке тұрған асығымды бүк дейді,
Алшы түскен сақам ылғи болды шік.

Толық

Менің бюстім

Қоладан құйылыпты бас пішінім.
Қаншама жасағансың тасты шығын.
Есімде, үйіңде сәл отырған ем
Күзетіп қазандағы ас пісіуін.

Толық

Қажығұмар Шәбденұлы

Жат жерде жан табылмай сөзін ұғар,
Қытайда көзін жұмды Қажығұмар.
Солығын баспай кетті сорлы жүрек,
Жүректің сонша кімге жазығы бар?

Толық

Асыл – Ажар туған күн

Жүр-ау деп қыр астында тосып ажал
Сен енді еш қорықпа, шошыма, жар.
Өзіңді апарады алыстарға
Аузыңнан түсе салған Асыл-Ажар.

Толық

Болсам да өтіп кеткен жылдарға алаң

Болсам да өтіп кеткен жылдарға алаң,
Мезгілдің сыйқырына күнде арбалам.
Біз сені баяғыдан танимыз деп
Береді күнде сәлем мыңдар маған.

Толық

Біздің ауыл шалғайда, жер түбінде

Біздің ауыл шалғайда, жер түбінде,
Бөлек біздің ауылдың дерті мүлде.
Бір сапарға шығып ем он үшімде,
Енді мына тағдырдың еркі кімде?

Толық

Табылды Досымов

Таулар мен төбелерді айырмаған
Шайыр боп көрінбейді шайыр маған.
Теңіздің жағасында сусап тұрмын
Кемеңе қолым жетпей қайырлаған.

Толық

Ақтөбелік ақын Ершат Қайболдинді айтысқа шақыру

Ершат інім!
Төбеңе шабытыңның кер шатырын.
Тербетіп Нұрпейістің аруағын
Ала кел ақын бабаң берсе ақылын.

Толық

Маскүнем

Жұртым бір жыр тоса ма,
елім – бір ән.
Бүтінделіп болған жоқ менің мұрам.
Тағдырымды тар жерде қияр ма екен

Толық

Өз үйім

Өз үйім – өлең төсегім,
Осында өніп, өсемін.
Осында келіп құтылам
Даңғазасынан көшенің.

Толық