Өлең, жыр, ақындар

Қара көл

Қара көл есік алды түбің ылай,
Бітеді емен ағаш жарға құлай.
Елдерден алған таңдап едің, әгу
Қоспады екеумізді дұшпан сөзі-ай.

Толық

Қара жорға (2 нұсқа)

Ей, қалқа, хат жазамын ынта беріп,
Дос болар әркім сөзге тұрса берік-ай!
Жеріңе пәлен деген барар едім,
Аңдушы алты кісі тұрса келіп-ай!

Толық

Қара жорға (1 нұсқа)

Жылқымды айдап салдым теріскейге,
Мал, шіркін, бақпай қойсам, өрістей ме?
Саңлақты жылқы ішінен ұстап мініп,
Ән салсам, осылайша, келіспей ме?

Толық

Қара жол

Басынан қара қия қарға жүрер,
Шиқылдап қара жолмен арба жүрер-ай.
Түскенде сен есіме сенер болсаң,
Кеудеде шықпаған жан зорға жүрер-ай.

Толық

Қара балық (2 нұсқа)

Бір балық, су ішінде, қара балық,
Келемін дүние танып сабақ алып.
Азырақ алдыңызда ән салайын,
Қалмасам былтырғымнан биыл танып.

Толық

Қара балық (1 нұсқа)

Бір балық, су ішінде қара балық,
Дауысым шыға алмайды, а-әй, қараңғалып.
Азырақ алдарыңда ән салайын,
Қалмасам былтырғымнан, а-әй, биыл танып.

Толық

Қапиада-ай

Қаратау басың биік тақиядай,
Көш өтсе көкорайды жапырады-ай.
Білімге әл келгенше таласыңдар,
Кейінде қалып жүрме қапиада-ай.

Толық

Қанжан-ай

Өлеңді айт дегенде аял болмас,
Жаныңды аяғанмен ажал қоймас.
Бір қиял айтайын деп отыр едім,
Жақсылар күнде мұндай айт деп тұрмас.

Толық

Қанапия

Ауылым жал қарағай, бір шоқ мия,
Мінемін ақкекілді-ау жылқы-ау жия.
Осы әнге түрлендіріп салады екен-ай,
Баласы Қарабастың-ай Қанапия-уай.

Толық

Қамидан

Өлген соң арыстаннан тышқан артық,
Ақылсыз, ақымақ достан а-ай, дұшпан артық.
Қолына кей наданның түссе алтын,
Жасытар бабын таппай, а-ай, мыстан артық.

Толық

Қалқатай

Қалқатай, құлағың сал мына сөзге-ау,
Жоқ еді бөтен жұмыс-ай көңілімізде-ай.
Қат-қабат осы сөзбен болып кетті,
Аяғын құп білерсіз өзіңіз де.

Толық

Қайырма

Келмейді қара бүркіт қайыруға,
Қас дұшпан не демейді айыруға.
Ақиық айдындағы, алыстағы,
Шық бері кешке жақын жайылуға.

Толық

Қайран да, халқым, жерім-ай

Айналайын, қарағым, кекілдім-ай,
Балапаны аққудың секілдім-ай.
Ай, қайран да, халқым, жерім-ай,
Қолда барда алтынның қадірі жоқ,

Толық

Қайқайма

Айналайын көзіңнен жалт-жұлт еткен,
Кім бар еді-ау, арада саған жеткен.
Дүниеде не маңғаздар туса-дағы,
Теңгермеймін ізіңді басып кеткен.

Толық

Қай дөңге

Қай дөңге, құба дөңге, мына дөңге,
Көзден кетсе, көңілге болады өзге.
Дұшпан жалған айтады дос боп жүріп,
Өзің көзің жетпесе, сірә, сенбе.

Толық

Қазима

Қазима, Қарашашпен аулың сыбай,
Ауылыңа келген айдап жағдай солай.
Көтеріп дәрежеңді бір тастайын,
Жас көңіл босап тұрса бұрынғыдай.

Толық

Қазалыда бір қыз жүр

Қазалыда бір қыз жүр сәулеленген,
Көрген жігіт сәулені әуреленген.
Беу-беу Бақилай,
Аха-хау,

Толық

Қазақтың әні

. . . бозша торғай Мекке барған,
Адамға он екі иман дәптер салған.
Уағада тіршілікте ойна да күл,
Өлмесе ата-бабаң, қайда қалған.

Толық

Кідігай (6 нұсқа)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . кідік айтам-ай,
Таусылған наурыз айда бидәйім-ай, бидәйім-ай.
Кідік-ай, кідік-ай
Қызық-ай, қызық-ай.

Толық

Кідігай (5 нұсқа)

Дүниеде бір сұлу қыз сыланады,
Артынан еріп пенде қуанады.
Болғанда адам—түлкі, дүние—бүркіт,
Әркімді түзу жолдан шығарады.

Толық

Кідігай (4 нұсқа)

Тыңдасаң жақсы күйді—құлақ құрышы,
Қалың төсек, тәтті ұйқы—жанның тынышы.
Жүйрік ат, түзу мылтық, сұлу қатын,
Мал мен перзент жігітке—дәулет құсы.

Толық

Кідігай (3 нұсқа)

Кідігайға кім салар мен тұрғанда,
Бір-екі ауыз аузымда жел тұрғанда.
Қызды ауылдың сыртынан кідігайлап,
Құйысқаным сарт етер ұмтылғанда.

Толық

Кідігай (2 нұсқа)

Атымды анам сүйіп қойған Сусар,
Көп жылқы көкалалы көлде жусар.
Угагай-гай, кідігай.
Біреудің әлпештеген баласы едім,

Толық

Кідігай (1 нұсқа)

Кідігәйға кім салар мен тұрғанда,
Бір-екі ауыз аузымда-ау, жел тұрғанда.
Қызды ауылдың сыртынан кідігәйлап-ай,
Құйысқаным-ай, кідігәй, сарт етер ұмтылғанда.

Толық

Күрең жалды ат

Сағынсам мінетінім күрең жалды ат,
Ауыл бар көрген жерде күрең самғат.
Көңілің рас маған берген болсаң, сәулем,
Тіліңнің үшін қойып, түбін жалат, а-ай!

Толық

Күнім-ай (2 нұсқа)

Сарғайып сары көлде қамыс қалды, күнім-ай,
Ауылы бауырымның алыс қалды, күнім-ай.
Күнде базар күнім-ай,
Сағындым, сәулем, сені-дай.

Толық

Күнім-ай (1 нұсқа)

Көзіме көріндің де кетіп қалдың-ай,
Қадірі болмайды екен қолда бардың-ай, е, ей, қолда бардың-ай.
Аптадай болмай жатып сағынғаннан-ай,
Өлеңмен атыңды атап әнге салдым-ай, е, ей, әнге салдым-ай.

Толық

Күлиләу

Қонған жері аулымның қоғалы көл-ай,
Қозысы өлсе қоңыр қой болады төл, и-ги-гай,
Ги-ги-ги-ги, гай-гай, Күлиләу-ай.
Ерке қыздың аулынан шыққанымды-ай,

Толық

Күлдарай (Гүлдарай)

Салғаным оң қолыма алтын жүзік, алтын жүзік,
Аққуым көл дария жүрген жүзіп, Күлдарай.
Қолымнан сен қапыда кеттің ұшып, кеттің ұшып,
Алайда кеткенім жоқ күдер үзіп, Күлдарай.

Толық

Күлән

Бауырында тасты өзектің ін бар ма екен,
Бойыңда жан әкемнің мін бар ма екен.
Жылаймын күні-түні сағынғаннан,
Көретін сүйгенімді күн бар ма екен?

Толық

Күләй

Зарлансам, даусым жетпес Күләйіма,
Әйел теңдес келмейтін ұнамыңа.
Қайықтай төңкерілген қара керім,
Басқаның бермес едім қылаңына, әй, Күләй.

Толық

Көтерме

Ау-уа!
Бір күнде жігіт болдың бойдақ, сылаң,
Ботадай от басатын ойнақшыған.
Уа, бұл күнде жас кәртайып, уақыт жетсе,

Толық

Көлде үйрек

Құрметті бізден сәлем-ай, бұраң белге-ау,
Шалғында құс қонатын-ай, айдын көлге, көлде үйрек-ай.
Түскенде сен есіме-ай, беу қарағым,
Көзімнен үйрек жүзер-ай, аққан селге, көлде үйрек-ай.

Толық

Көкшетау

Көрінген анадайдан көлдің миқы,
Алысты жақын қылған қайран жылқы.
Қайран, жылқы Көкшетау,
Ей, Көкшетау, жерің салқын,

Толық

Көкжар

Дәм татайық бұйырса-ей, шай қайнаса,
Бойы қызар жүйріктің айғайласа.
Тіршіліктің барында күл де ойна,
Не болады ер жігіт қайғы ойласа.

Толық

Көк көйлек

Көк көйлек көлеңдейді кең болған соң,
Ойнайды екі асыл зат тең болған соң.
Сырымды саған айтпай кімге айтайын,
Көзіме көрінгенім сен болған соң.

Толық

Көкем-ай

Шыңында өскен асқардың сен бір шынар,
Бір өзіңе, қалқатай, болдым құмар.
Бұраң бел, көкем-ай,
Қасы, көзі қиылып

Толық

Көкаршын

Ал, көкаршын ән еркесі баппен айтса,
Ер жігіт не болады серттен қайтса.
Ән болмас көкаршындай қайда болсаң,
Ән білем деген адам шынын айтса.

Толық

Көкайдай

Қарағым, сен де ақ маңдай, мен де ақ маңдай,
Қосылса екі ақ маңдай, шам жаққандай.
Төбесі сұлу қыздың көрінгенде,
Аяқты баса алмаймын жын қаққандай.

Толық

Көгөгөк

Ат байладым ақ үйдің кермесіне,
Көзің салма біреудің бермесіне.
Осындайда, ағалар, күл де ойна,
Өткен өмір мен кепіл келмесіне.

Толық