Кигачок
Домбыра екі ішекті-ай, жұқа қақпақ-ай,
Тар жерде қиын екен өлең таппақ, кигачок.
Қиын екен өлең таппақ, ах-уәй!
Игигай-гөк,
Боз жорға, жорғаңа бас-ай, ау, алдыңда ел жоқ-ай,
Ішетін шөлдегенде айдын көл жоқ-ай, а, ау, ай.
Алыстан ат терлетіп-ай, ау, келгенімде-ай,
Ат ұстап қарсы алатын бұраң бел жоқ-ай, а, ау, ай.
Бастаған сиыр алдын, кер құнажын,
Бетіме биылдан соң-ай түсер әжім.
Тоятын ақ сұңқардың құзғыны ілсе,
Тағдырдың жазғанына-ай бар ма ылажым.
Міндім де кер қашаған аяңдадым-ау, аяңдадым-ау,
Шығар деп сәулем үйден-ау, аялдадым, аялдадым-ау.
Ғашығым жанды өртеген қимасым-ау, қимасым-ау,
Кетерде қоштасарға-ау, бара алмадым, бара алмадым-ау.
Келіншек менің атым Нұркүләнда,
Бармаған өз теңіне қыз арманда.
Ағайын ата-ананың көңілін қимай,
Сырымды паш қылмадым ешбір жанға.
Қан түссе аяғына ат сүріншек,
Келгенде жиырма беске қыз еріншек.
Ой, келіншек, жеңеше-ай,
Атпен желме, ой, ги-гәй.
Алдында есігімнің қамыс пішен,
Япыр-ау, қыз күніме қашан түсем-ау.
Жаманды жер соқтырып кетер едім-ау,
Сен болдың аяғыма болат кісен
Дүние өтіп жатыр құмай қудай,
Ақ бетке ажар кірмес, ой-ой-ой-ой,
Сүтпен жумай.
Уа, шіркін, дүние-ай,
Қалам алып хат жаздым мен қиялдап,
Бүркіт салған жүреді тау қиялап.
Жапан түзге сіз біткен бір бәйтерек,
Бұтағына жүрмесін қарға ұялап.
Алдымнан қарсы келдің, Қанзада қыз,
Көркіңе Құсни-Жамал таң қаламыз-ай.
Ғалимлер әуләдинән болсаң керек,
Иншалла фахим етіп аңғарамыз-ай.
Алдымнан қарсы келдің, Ханзада қыз,
Көркіңе Құсни-жамал таң қаламыз-ай.
Ғалімдер әулетінен болсаң керек,
Иншалла, фахим етіп аңғарамыз-ай.
Бүгін дала гүлденіп жаңарғандай,
Күлтелі көк құлпырып оңалғандай.
А-хау! Заулатшы-ай, құрбым, заулатшы-ай.
Кешегі құм шөл дала шаңырқаған,
Еріккенде шығам деп тау басына,
Салып алдым сақина сау басыма, заман-ай.
Сені қимай кетуге, қарағым-ай,
Көпшіліктің қалдым ғой табасына, заман-ай.
Еріккенде шығам деп тау басына-ай,
Салып алдым сақина сау басыма, заман-ай.
Сені қиып кете алмай, қарағым-ай, заман-ай,
Көпшіліктің қалдым ғой табасына-ау.
Еріккенде шығам деп тау басына,
Салып алдым сақина сау басыма, заман, ай.
Сені қиып кете алмай, қарағым-ай,
Көпшіліктің қалдым ғой табасына, заман, ай.
Қарлығаш-ау балапанын-оу, жарға салған,
Жаңылып ат жорғасын-ау қарға салған.
Кешегі жиырманың ғой бар шағында,
Біздерден құтылған жоқ еді, о, жаным,
Ішпедік-ай Жайық суын-ай ылай ма деп-ай,
Толқыны соқса жарға-ау, құлай ма деп.
Жақсымен-ау бас қосуға-ай болдық ынтық,
Иіліп, бүгілуге ойдай-ай, оу, шыдай ма деп-ай.
Орынбор-Тұзтөбенің тұзын көрсең,
Жылыойдың таң қаларсың қызын көрсең.
Атыңнан түскен қайтып, міне алмайсың,
Әй-әйдің судан қайтқан ізін көрсең.
Кең Жылыой—біздің елдің жайлаған жер,
Белдеуге кербесті атты байлаған жер.
Күлімкөз, оймақ ауыз, қиғаш қаспен
Мезгілсіз таң атқанша ойнаған жер.
Артымнан ерген жалғызым еркем,
Қара ағаң саған жан сырын шерткен,
Адаспай журіп,адаспай басып анамның ізін,
Атаның Арғын келіні көркем!
Тағдырым тоғысып айналшы бағыма,
Күндерім жылжумен боларсың жанымда.
Жүзікті ұсыну жалғыз-ақ тілегім,
Еркем,махаббатым.
Байжеке, мырза көңлі болды қалай,
Қашқаны аралаушы ең талай-талай.
Қондырсам осынау тұрған қызыл гүлге,
Етуге ептеп сайран жайың қалай.
Жиырма бес, қош аман бол, қайтып келмес,
Жастықты ойлағанмен қолға бермес.
Қасыңда қатын-балаң құл күзетіп,
Кәрілік ауру болды қолдан келмес.
Ертістің арғы жағы, бергі жағы,
Жайқалған жағасында жапырағы.
Жігіттің алған жары болса жаман-ай,
Ол кеткен-ай барымтаға малы-дағы.
Жүйрікте болмайды көрік сыналмаған,
Бақ тайса, ерге дәулет құралмаған.
Меңзеген асқар тауға есіл көңіл,
Дүнияда еш нәрседен тына алмаған.
Жетімнің күйі құрсын жастай қалған,
Әкесін шешесімен, оу, жалған, құдай алған.
Күтетін баласындай жақын қайда?
Деген сөз осы емес пе, оу, дүние жалған, дүние жалған.
Жетіаралға салмасам, ән болмайды,
Дүрия шапан кимесем сән болмайды.
Жетіарал, елім-ай,
Сағындым жерімді-ай.
Жеті аралдай жер бар ма, елдің көркі,
Құмырсқадай қайнаған қоян, түлкі.
Жетіарал, жердің көркі-ай.
Дұшпан шауып жерімді алғаннан соң,
-
- Архимед
- Оноре де Бальзак
- Александр Пушкин
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі