Көк түс
Көктемгі жер бояуы да көк қой деп,
көлеңдетіп киіп едің көк көйлек.
Көл-дүниеден көкті ғана білуші ең,
кетер болсаң — көк зәріңді төкпей кет.
Келді ме сыншыл қонақ Уақыт деген?!
Соны күтіп талайдан жатыпты өлең.
Қара дойыр сүйретіп Уақыт кірді, —
қорқып кетіп бір сөзім атып тұрды.
Екі қол еді — бір-бірімен алысты,
екі жүйке бір-бірін жеп тауысты.
Қос табақша,
екі қасық... сән ұшты
Қалың елге бірінші жау шапқанда,
жауға қарсы жалғыз батыр аттанған.
Қалың елге екінші жау шапқанда
жауға қарсы дүйім халық аттанған.
"Ақөзектің" пәк жүзін жымыңдатып,
бұлт-бұлт етіп барады құлын батып.
Құлын батып барады. Жас сұлудың
жауырынына кетіпті бұрым батып.
"Бет күймесін таңда машқар күнінде –
дейтін қария, — бір тергеу бар түбінде
Белгісіз бір үрей туып үнінде,
бұны айтқанда кететұғын дірілдеп.
Қара тал судыр қағып жапырағы
қайың боп ойнағанда — қатырады.
Ролін тау-қыранның байғыз ойнап,
бұлбұлды есек сынап жатыр әлі.
Шындық деген көк аспандай тым биік
мұхит сын-ды әрі терең тұңғиық.
Жан сендіріп жаңсақ жайлар, қате аңыз
біз де содан қателесіп жатамыз.
Шығандығы шыңдардың
Біржан әні секілді.
Алыс жатқан мұң бар бір —
жырлағаны секілді.
Нан көп дейсің, осы сөздің обалы
екеуміздің мойнымызда болады.
Анау кезде ашыққаның жоқ есте,
көп дегенің — масыққаның емес пе?!
Сенің, Уақыт, жөнің жоқ-ау тарылар,
өмір бай ғой,
өлімде де бәрі бар:
газ, электр...
Қасіреттің тілін қалай дәл тапқан,
өмір жасап пальтолар мен қалпақтан —
о, ант атқан, ант атқан!
Мөлдір бұлақ бұрынғыдай сұп-сұйық,
Әр жыл сайын әлдеқайдан бір құпия жел есер,
әр жыл сайын түн қойнында әлдекімдер кеңесер.
Жиырма миллион!
(нольдері көп демесең)
Қарын болса... қарынға тойған міндет.
Қайтер едім жазуды қойған күнде?
Қайда барсам әйтеуір орман көрем,
Орман көрсем кетеді ойланғым кеп.
Қайғының борандатып қарлы қысы,
Көңілдің шырылдайды зарлы құсы.
Бөрідей бел астында ұлиды ажал,
Әйтеуір, өлім жақын – белгілісі.
Ойласам оқиғаны өткенкеткен,
Қайнайды көкірегім кек тербеткен.
Мендағы біраз күндік жолаушымын,
Шапқылап олайбұлай ат терлеткен.
Естимісің, ескі досым, оянбайтын ұйқыдағы,
Ызыңдайды құлағыма тіршіліктің сиқыр әні.
Бетпердесі белгісіздеу бұғып жатқан келер күндер,
Кім біледі, қандай күйде көрсетеді сиқын әлі?
Баянсыз мынау заманда,
Базарға барып бақ сынар.
Саудасыз нәрсе адамға
Еш жерде, бауырым, жоқ шығар.
Дүние – сиқыр бір сағым,
Арбайды көзін қуса кім.
Ындыны кепкен пенденің
Тажал боп жайлар құрсағын.
Жетісуда бай өткен Маман деген,
Мектеп ашқан, алысып наданменен.
Байлық деген – білгенге қолдың кірі,
Адам күні – қашанда адамменен.
Сенің әкең мансапты,
Менің әкем малсақты.
Сенде сарай он шақты,
Менде саулық он шақты.
Бір Алланың пәрменінде адамзатты аздырса,
Пендесіне жараспайды жаратқанды жазғырса.
Іштен шыққан шұбар жылан шағып туған шешесін,
Ит қабады өз иесін сары сайтан азғырса.
Қора толды шартық пенен шатаға,
Қыста туған арамзаны атама!
Қотан жұтап – қозы ермеді саулыққа,
Қошқар біткен қырылғандай, о, тоба!
Қызырдың рас болса дарығаны,
Қызыл тіл сөзден несін тарығады?
Қарасаң замандарға көз жіберіп,
Ақынның некенсаяқ жарығаны.
Құлпырғанмен кең жаһанның жамыраған гүл бағы,
Шешілер ме түйінделген шымшытырық жұмбағы?
Сәби ғұмыр өксігіне құлақ түрмес көк аспан,
Жұбатпаса жылағанды қара жердің құндағы.
Көңілді алаң еткен қозғап көптен,
Шоқ жатыр көкіректе қоздап шөккен.
Бөлініп бозінгеннің ботасындай,
Бауырлар, армысыңдар боздап кеткен!
Ел деп жүріп, шөлдеп жүріп, ағып түсті бір ақын,
Атамекен сағынышы тербетумен мұратын.
Жырларынан Баянөлке тауларының лебі есіп,
Былғанбаған Бұлғын суы сылдыр қағып тұратын.
Замананың салмағы жауырында,
Көтеремін жеңілін, ауырын да.
Бір ғасырдың өрті жүр қанатымда,
Бір ғасырдың дерті жүр бауырымда.
- Архимед
- Оноре де Бальзак
- Александр Пушкин
- Антон Чехов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі