Өлеңдер - Bilim

Кіру Тіркелу

Саған қолым жетпейтіні белгілі

Жарылқасын Аманұлы

Саған қолым жетпейтіні белгілі,
Маған сенің елтпейтінің белгілі.
Сен Ләйлі боп тусаң дағы мен үшін,
Мен Мәжнүн боп кетпейтінім белгілі.

Толық

Гүл екенсің, аңқытқан гүл иісін

Жарылқасын Аманұлы

Гүл екенсің, аңқытқан гүл иісін,
Кеудем толы әлі де тұр иісің.
Жанап өтті жанымнан
Жүрегіме

Толық

Талқан етіп тағдырдың қыл шылбырын

Жарылқасын Аманұлы

Талқан етіп тағдырдың қыл шылбырын,
Туды десем сенем бе сыршыл күнім.
Сапырылған санамда шайқатылып,
Сағыныш боп әлі де тұрсың, гүлім.

Толық

Жайылып жастық болып көрінгенге

Жарылқасын Аманұлы

Жайылып жастық болып көрінгенге,
Жалғасып жең ұшынан бөлінгенге.
Жасаған жақсылықтың қайтпай бірі,
Ұялдым өзге түгіл өзімнен де.

Толық

Қайда жүрсем шықпай қойдың есімнен

Жарылқасын Аманұлы

Қайда жүрсем шықпай қойдың есімнен,
Мен де сенің кетірдім-ау мазаңды.
Үмітсіз көп
Үміттенер жесірден,

Толық

Сенесің бе, сен бұған сенесің бе?

Жарылқасын Аманұлы

Сенесің бе, сен бұған сенесің бе?
Осылай да түсіме енесің бе?
Әлем – теңіз, біз егіз, бір ғажайып,
Құдіреттің келеміз кемесінде.

Толық

Суық жел

Жарылқасын Аманұлы

Суық жел инедей боп шаншылып тұр,
Бұзылып күннің түрі қарсы ұрып тұр.
Ебелек, қаңбақ түгіл, алты қанат
Ақ үй де солқ-солқ етіп алқынып тұр.

Толық

Қарашы мына күннің түнерісін

Жарылқасын Аманұлы

Қарашы мына күннің түнерісін,
Кетпек пе тып-типыл ғып гүл өрісің!
Жарықтық, жадырағын, ертең мейрам,
Халықтың қара құрым тілегі үшін,

Толық

Бөліссек те теңдіктің правосын

Жарылқасын Аманұлы

Бөліссек те теңдіктің правосын,
Әдебінен ата-ана мұра қалсын.
Мұра қалсын, ұрпаққа ұнағасын,
Ері алдында әйелі иба сақтап,

Толық

Аулақ жүр менен, аулақ жүр, арамза болсаң аразбын

Жарылқасын Аманұлы

Аулақ жүр менен, аулақ жүр, арамза болсаң аразбын,
Сусыным қанған сырына сырғыған сендей сабаздың.
Жылуын тосқан жатқа да жазықсыз қайран жүрегім,
Сызылып қалған бетіндей болыпты әппақ қағаздың.

Толық

Жанып тұрған жалыннан жаралыппын

Жарылқасын Аманұлы

Жанып тұрған жалыннан жаралыппын,
Даналықтан жаныма нәр алыппын.
Батырлықтың бойымда белгісі бар,
Белгісі бар тағы да балалықтың.

Толық

Керек пе, керек жерде мақтана алам

Жарылқасын Аманұлы

Керек пе, керек жерде мақтана алам,
Ақын ғып, киелі ғып тапқан анам.
Жалғандық мен бар жерде жалт бұрылып,
Оңбайды аққа қара жаққан адам.

Толық

Күйінемін мен кейде, күйінемін

Жарылқасын Аманұлы

Күйінемін мен кейде, күйінемін,
Келтіре алмай тірліктің иін, ебін.
Шеше алмай қойдым-ау шідерімді,
Шешілмейтін не деген түйін еді?

Толық

Біреулер міндет артса асын беріп

Жарылқасын Аманұлы

Біреулер міндет артса асын беріп,
Біреулер жүр менен өзін басым көріп.
Бармағы балдылар да наз айтады,
Жазғын деп мақтау өлең қасыма еріп.

Толық

Қанатың тала көрмесін

Жарылқасын Аманұлы

Қанатың тала көрмесін,
Маңдайың мейлі терлесін.
Жігерлі менің жерлесім,
Жалынды менің жерлесім.

Толық

Жандарыңды жайсаңдар бір жаздырып

Жарылқасын Аманұлы

Жандарыңды жайсаңдар бір жаздырып,
Бар-жоғыммен кетейін риза қылып.
Мені өмір басында жаратыпты,
Жоқтан бар қып, жомарт қып, мырза қылып.

Толық

Мен даланың ұланы едім, екі сөйлеп көрмеген!

Жарылқасын Аманұлы

Ақындық – батырлықсыз өлі дене,
Өлеңнің отсыз қазір көбі неге?..
Күркіреп көкте жасын ойнақ салмай,
Көбесі көк бұлттың сөгіле ме?!

Толық

Тыншымады көңілім, тыншымады

Жарылқасын Аманұлы

Тыншымады көңілім тыншымады,
Тыншымастан қай жаққа құлшынады?
Бірде күндей жап-жарық, бірде түндей,
Жанып-өшіп жанымның мың шырағы.

Толық

Егесерге ер керек

Жарылқасын Аманұлы

Егесерге ер керек,
Тұлпарларға тер керек.
Төрт түлікке тебіндер,
Түкті кілем жер керек.

Толық

Тірі болсаң кісілісікке жарадың

Жарылқасын Аманұлы

Тірі болсаң кісілісікке жарадың,
Енді өзінді сын үстінде санағын.
Кісілер мен кісі сымақ жаңдардың,
Айырмасы аспан-жердей, қарағым.

Толық

Апта, айлар,тоқтамас зымыраған

Жарылқасын Аманұлы

Апта, айлар,тоқтамас зымыраған,
Бірге зырлап барады ғұмыр-адам.
Елес беріп бейнесі келешектің,
Естіліп тұр келешек жыры маған.

Толық

Болса да адам үшін бақыт көрік

Жарылқасын Аманұлы

Болса да адам үшін бақыт көрік,
Ширадым қайғы дәмін татып көріп.
Қатқан тоң қабат-қабат кеудемдегі,
Жанымның жылуымен жатыпты еріп.

Толық

Бұл өмір неткен ыстық, кермегі бал

Жарылқасын Аманұлы

Бұл өмір неткен ыстық, кермегі бал,
Әр жанның өз қуаныш, ермегі бар.
Қолында біреулердің билік, жарлық,
Қолыңда біреулердің шөлмегі бар.

Толық

Жұқарған кезде, мұқалған кезде, қарағым

Жарылқасын Аманұлы

Жұқарған кезде, мұқалған кезде, қарағым,
Қорғаның болсын алдаспан – арың – жарағың.
Өмірде қанша қуаныш, бақыт көп болса,
Өмірде сонша барына сенгін нала-мұң.

Толық

Жүйрік мініп, жел боратып жалына

Жарылқасын Аманұлы

Жүйрік мініп, жел боратып жалына,
Шойын басты шоқпар іліп қарына.
Құлан қуып, құмай ертіп, құс салған,
Тарттым ба мен, тарттым ба мен қаныма?

Толық

Қонған бақты білмедің

Жарылқасын Аманұлы

Қонған бақты білмедің,
Білдің бастан ұшқанын.
Достарыңды күндедің,
Дос көрінді дұшпаның.

Толық

Көз салдың ба, өткен күн, өтер күнге

Жарылқасын Аманұлы

Көз салдың ба, өткен күн, өтер күнге,
Көппен бірге ауырлық көтердің бе?
Бақыттымын дейсің-ау, бірақ-бірақ...
Жалғыз сенің бақытың жетер кімге?

Толық

Ей, ағайын, алмаңдар да, бермеңдер

Жарылқасын Аманұлы

Ей, ағайын, алмаңдар да, бермеңдер,
Мені бірақ ренжіте көрмеңдер.
Ақын жаны сәл нәзіктеу келеді,
Жай-жай сөйлеп, жай қолыңды сермеңдер.

Толық

Ассалаумағалейкум!

Жарылқасын Аманұлы

Ассалаумағалейкум!
Кемеңгер аға, кең аға, керілген кербез даламдай,
Атағы, даңқы – тарих, қаһарман қала, қамалдай.
Алатау едің алдымда, сүйеніш тірек таба алмай,

Толық

Көп дегенім болса да

Жарылқасын Аманұлы

Көп дегенім болса да,
Дөп дегенім болмады.
Бақыт шіркін қонса да,
Көңіл шіркін толмады.

Толық

Мұң ұялай береді жанарыма

Жарылқасын Аманұлы

Мұң ұялай береді жанарыма,
Қуанышым азайып барады ма?
Құсы кеткен күздегі көл секілді,
Көңілдің де базары тарады ма?

Толық

Бір дарақта өскен жеміс бір мезгілде піспейді

Жарылқасын Аманұлы

Бір дарақта өскен жеміс бір мезгілде піспейді,
Бір дарақтың жапырағы бір мезгілде түспейді.
Бір анадан туғандардың бірі адамға дос болса,
Екіншісі жаның шошыр қатыгездік істейді.

Толық