Өлең, жыр, ақындар


Жалаңаш болған соң,
Күн бойы бұғады.
Өзегi талған соң
Түнде ұшып шығады.

Жарқанат



Қалқан құлақ,
Қанаты бар шатырдай.
Жардан жырақ,
Түнде ұшады батырдай.

Жарқанат



Қалқиып құлағы,
Күндiз бұғады.
Серуенге тек,
Түнде шығады.

Жарқанат



Түнде жортады,
Жарықта қорқады.

Жарқанат



Күндiз сөнген шырағы,
Түнде көрер қырағы.
Тiкiрейiп айдары,
Егiн жауын қырады.

Үкi



Шұнтиып қос құлағы,
Түнде көрер қырағы.

Үкi



Қара жағал кiшкене,
Қанаты бар сүйрiктей.
Оған теңдес құс кәне?
Тапшы осындай жүйрiктi?

Жағалтай



Жұдырықтай шұбар құс,
Мекенi қыр,
Жұпар дүз.
Дыбыс шықса тыпырлап,
Ұшады тез бытырап.

Шiл



Қызықтырар әрi
Қарай берсең табылар,
Алуан түстi бояудың,
Өн бойында бәрi бар.

Қырғауыл



Тақылдатып,
Мазаны ап,
Ағаштарды тазалап,
Ормандарды емдейдi,
Зиянкестi жазалап.

Тоқылдақ



Ағашта болса егер мең,
Хабар берiп морземен,
Тұмсығымен емдейдi,
Сосын көңiл демдейдi.

Тоқылдақ



Шуға бөлеп жағаны,
Қанаттарын қағады,
Айдын судың түлегi,
Шабақ iлiп жүредi.

Шағала



Үп-үшкiр таяғы,
Жылан көзiн ояды.

Дәуiт



Ұзақ тектес құс,
Шiркей жеп.
Ауыл маңынан
Ұзап кетпес құс.

Қараторғай



Қалқып тұрып аспанда,
Үн шығарып сан қилы,
Өнерiне басқанда,
Тұла бойың балқиды.

Бозторғай



Әуеде бiр ноқат
Тапжылмай қалқып тұр,
Әдемi бiр ырғақ
Аспаннан шалқып тұр.

Бозторғай



Екi айыр құйрығы,
Қияқ мұрт қанаты,
Ұшқырлардың жүйрiгi.

Қарлығаш



Бұдыр-бұдыр балшықты,
Жинады да талшықты.
Ұқсатып қамытқа,
Үй салды жабыққа.

Қарлығаш



Ботаға ұқсас саны бар,
Шөл даланың құмайы.
Шәлкем мiнез жануар,
Ашу қысқан ұдайы.

Түйеқұс



Сирағы ұқсас қамысқа,
Мойыны бар сорайған,
Денесi бар,
Алыстан
Қарақшыдай қарайған.

Көкқұтан