Жетім
Күн батып кеш болған соң жұлдыз шықты.
Далада сықырлаған аяз мықты.
Бір жетім жол үстінде келе жатып,
Қалтырап тоңды байғұс, қайғы мықты.
Жетімнің өлеңі
Жетімнің күні құрсын жастай қалған,
Әкесін шешесімен құдай алған.
Күтетін өз баласындай жақын қайда?
Деген сөз осы емес пе дүние жалған.
Мектепке шақыру
Балалар, жиналыңыз мектепке ерте,
Мәз болмай деген сөзге «мырза, ерке».
Бұл кезде өнерлі адам өрге шықты
Зат емес надан кісі алар текке.
Есек пен сандуғаш
Отырған сандуғашқа келді есек,
Аузынан сөзі шығып кесек-кесек,
— Әй, бұлбұл, сені әнші деп естіп едім,
Сайрашы сынайын мен өзім естіп.
Аққу, шортан әм шаян
Көп кіріскен іс оңбас ынтымақсыз,
Көп малдың, керегі не болса бақсыз,
Таудайын талаптан да бақыт артық
Болса да қара жаяу жалғыз атсыз.
Қауіпті достар
Жауыздың алдар кезде тілі тәтті,
Көрінер балдан зия инабатты,
Кіріп ап іші-бауырына бір момынның,
Қолына түскеннен соң зар жылатты.
Сандуғаш және шымшық
Хат жаздым көтерілер көңіл хошы,
Жарамас әзілге де сөздің босы.
Ертеде бір кісінің болған екен
Шымшық әм сандуғашы — екі құсы.
Арыстан мен тышқан
Көзі ұйқыда, көңілі ояу жатты арыстан
Аң аулап, дымы құрып кеп алыстан
Байқамай ойнап жүріп аңдаусызда,
Үстімен кетті жүріп сорлы тышқан.
Аң ауласқан қоян
Жиылып күшін қосып біраз аңдар,
Ішінде қасқыр, арыстан қабыландар,
Өлтіріп бір аюды жалаң жерде
Әрқайсысы бет-бетімен талады олар.
Бүркіт әм ара
Араны гүл жапырақтың басындағы,
Бақшада ұясы бар қасындағы,
Бір бүркіт тәкаппаршылық көңілімен
Көргесін аяған боп сөз сұрады.
Көлбақа менен юпитер
Батпақты тастап бақа, болғасын жаз,
Орын ап тау басынан болып жүр мәз,
Су көп қой ол уақытта әрбір жерде
Үй салып рақаттанып тұрды біраз.
Қарашекпен әм жылан
Болды дос жылан менен қарашекпен
Жүргіншіден айналдырып азды-көпте
Мужиктің іш-баурына кіріп алды,
Ақылды бір өнерпаз залым екен.
Әкім тілеген көлбақалар
Бір күні шалшықтағы көлбақалар,
Жан-жағын жинауға бір етіпті жар.
Бұзылып халық кетті бетімен деп,
Қызметсіз құр тұрудың не мәні бар.
Үш қатынды бір кісі
Бір кісі бұрынырақ еткен кезде,
Бізде емес, уәлаяты бөтен жерде.
Үстіне бір қатынның екіншіні ап,
Жүріпті білдірместен бір-біріне.
Қасқыр менен кісі
Жауызға шамаң келсе етпе рақым,
Жейтұғын жиіркенбестен кісі хақын,
Ешуақытта жақсылығыңды пайда білмес,
Артынан жамандығы тұрар жақын.
Шортан менен мысық
Қолыңнан келмес іске етпе талап,
Шықпассың оныменен іске жарап,
Мысалды ғибраттар толып жатыр,
Түсініп пайдаланса халық бірақ.
Пәлеге ұшыраған қарашекпен
Жасынан кемшілікпен михнат шеккен
Үй болып түзіле алмай жүріп көптен.
Ақырында әжептәуір бай болыпты,
Бұрынғы ертеде бір қарашекпен.
Ағаштың тамыры мен жапырағы
Құдайым жолдас қылма наданменен
Білмейтін қадырыңды адамменен
Артық сөз—асылы қарам» деген сөз бар,
Не істесең ойлап істе шамаңменен.
Арыстан менен кісі
Мықты болсаң күшіңе серік болсын ақыл,
Бес күндік дүниеге еріп болма ғафыл,
Кейінгі балалардың пайдасы үшін,
Көрсетіп тәржімамен айттым нақыл,
Арыстан мен сары масалар
Нашарға күлмеңіздер күші жоқ деп,
Кемдікке қалдырмаңыз не қылады деп,
Жиылып өңшең жаман кейбір жерде,
Алатын сыбағасын басып көптеп.
Әтеш пенен меруерт тач
Мыс қылар алтыныңды жаман адам,
Қайдан білсін жақсы-жаманды надан адам,
Асылдың қадырын біліп қалай тұрсын,
Көрмеген өмірінде тазына адам.
Екі кептер
Білмеген шығынданба көзге бекер,
Өмірің зая болып текке өтер,
Жасынан бір ұяда, бір орында,
Жүріпті мәжіліс етіп екі кептер.
Түлкі менен жүзім жемісі
Ашығып түлкі байғұс бақа кірді,
Аралап жем таба алмай талай жерді,
Шынардың салбыраған жемістерін,
Жүзімін тұрған пісіп көзі көрді.
Құмырысқа менен шегіртке
Адам көп ойламайтын жан пайдасын,
Біреудің өзімсініп мал мен басын.
Ah ұрып ақырында мехнат көрер,
Кемітіп қатарынан ғазиз басын.
Қасқыр менен қозы
Ашығып қасқыр байғұс іздеп тамақ,
Қыдырып жер қоймады күн-түн сабап;
Далада бір хайуан кез келмеді,
Ауылға жуытпады иттер қамап.
Аю менен мүсәпір шал
Дос болсай шынымен бол, ықыласпен
Бас тартпай қызметінен достың қосқан,
Ләззәті бір-біріне балдай болсын,
Сырттағы күйінгендей болса дұшпан,
Маймыл менен көзілдірік
Жауыздың сақтаныңыз тіліне ермей,
Ғасыға тек жүрмеңіз ғақыл бермей,
Бір маймыл қартайғанда қор болыпты,
Байғұстың бұрынғыдай көзі кермей.
Шымшық пен көгаршын
Тұзаққа түсті шымшық соры қайнап,
Шыға алмай талпынса да, көзі жайнап,
Бұлқынып уайымда жатқан жерде,
Кез болды жас көгаршын құдай айдап.
Қасқыр менен мысық
Аңшылар аңға шықты мылтық алып,
Иттерін жүйрік-жүйрік ертіп алып,
Ішінде қалың тоғай ұйықтап жатқан,
Бір қасқыр қаша берді тұра салып.
Қомағай ит
Дүниеде не іс көрсең, еткіш сабыр,
Нашарға күштімін деп етпе жәбір,
«Менменде тәуба жүрмес» деген сөз бар,
Болашақ, еткен істі білер тағдыр.
Қасқыр менен тырна
Қасқырдың есітуге аты жаман,
Қайтадан қалыпқа енбес дәті жаман,
Түзеліп лауахазда кісі болмас,
Шыққаннан дүниеге болса надан.
Шал менен өлім
Сорлы шал қара қасқа деген жарлы,
Көрмеген өмірінде бір де малды,
Қақтығысып бір-біріне тілерсегі,
Қысты күн отын ала ағаш барды.
Үш жігіт пен бір шал
Жазамын тәржімәні ермек қылып,
Жұмыс жоқ еріккен соң жәй отырып,
Орнатып алма ағашын жатқан шалға,
Үш жігіт келді дағы тұрды күліп.
Емен ағашы мен тал шыбық
Бай болсаң, дәулетіңді көңіліңе алма,
Көршіге семіздік қып қысым салма,
Мықтылықты күшін, болса орнымен қыл,
Бәрін де беретұғын жалғыз алла.
Пікірлер
-
Абоюдна
Күшті жазылған -
Шабнам
Толык малымет керек -
Ринат
Күшті -
Куланбаййй ЕСЕНЖАННН
Салам агаликом барлык улдарга 2025 жыл кутты болсы... -
Бинұр
Өте күшті
- Джон Максвелл
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі