Айуанға екі қолын артып тұрған,
Белбеуін екі жерден тартып тұрған.
Алдына не тастаса соны жалмай,
Заһарын төбесіне шашып тұрған.
Буын-буын қалтада,
Буы шыққан насыбай.
Мұны тапқан кісінің,
Жүз жиырма жасы бар.
Құлындары құла ала,
Құлақтары кез ала.
Бір құс бар қанат жайса дөп-дөңгелек,
Адамнан ешқашанда жүрмес бөлек.
Ұшса да, қонса-дағы еркі адамда,
Жатасың ыстық болса көлеңкелеп.
Қарыптары каф-дыр білсең оны,
Қанаттары қатар жатар жаны.
Сүйегі толып жатыр пара-пара,
Терісін сыдырып алса, шықпас қаны.
Апан-апанды көрдім,
Жаман шапанды көрдім,
Алпыс аяқтыны көрдім,
Адам жұтқанды көрдім.
Бар екен бір мақұлық қаны қашқан,
Сақылдап адам келсе аузын ашқан.
Болғанда отыз омыртқа, қырық қабырға,
Мұны тапқан адамның ақылы асқан.
Айдалада атамның үлкен тақиясы түсіп қалыпты.
Тұрады жетпіс кемпір жерді басып,
Баласын арқасына арқаласып,
Рахмет ол баланың атасына,
Баласын бағып отыр қолмен басып.
Ол не екен аузы үңгірдей, қырық қолы,
Адамды тірі жұтты көрдік оны.
Терісін сыпырып ал, тамбас қаны,
Сүйегі салдырап тұр, жоқ қой жаны.
Бұғы-бұғы ұзын,
Бұғыдан да бойы ұзын,
Алтын қошқар мүйізі
Аба киік терісі.
Бір нәрсе өзі берік, іші қуыс,
Ол заттың сүйегі көп айқыш-ұйқыш.
Көзі бар жарқыраған төбесінде,
Жайса үлкен, жиналғанда бір-ақ уыс.
Ауып едім,
Ептедім, септедім,
Қара жерді түптедім.
Ұрса жаны шықпайды,
Сойса қаны шықпайды.
Терісін сыдырып алса,
Тырысып-тырысып қалады.
Өзі жүкті,
Сырты түкті.
Дүниеде бір айдаһар білесің бе,
Жаны жоқ қимылдауға денесінде.
Қшінде сүйектері бақша-бақша,
Жарқылдар жалғыз көзі төбесінде.
Қазша қанатын жаяды,
Үйрекше мойнын созады,
Құсша қонады.
Төрт қарны бар,
Бір аузы бар.
Он екі көлді жайлар отыз үйрек,
Он екі аққу бір шетте жүрер бөлек.
Қырық сегіз сол көлдердің ұясы бар,
Адамға қиын болар мұны білмек.
Жер үстінде бір бәйтерек,
Оның бар он екі бұтағы.
Әрқайсысында отыз жапырақ,
Отызының бір жағы ақ, бір жағы қара.
Он екі үйрек, бір сұңқар,
Жағалап ұшып сымпылдап.
Отыз қызғыш, төрт қыз бен,
Айнала жүріп сұңқылдап.
- Шоқан Уәлиханов
- Шоқан Уәлиханов
- Рәбиға Сыздықова
- Зейнолла Қабдолов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі