Келеді үлкен алып аузын ашып,
Жүреді он екі аяқ қадам басып,
Отыздан әр бірінде саусағы бар,
Құтылмас ешбір адам одан қашып.
Тауда дарақ, екі бұтақ,
Біреуі гүлді, біреуі гүлсіз.
Бір ағашта он екі ұя,
Әр ұяда отыз жұмыртқа.
Лұғат жұмбақ қылып, сөз бастадым,
Жаралған бір мақұлық үлкен жайын.
Өзінің басы жеті, қолы он екі,
Отыздан саусағы бар қол бас сайын,
Жиырма төрт құлағы бар бір басында
Жолдас боп жүрер оның кім қасында?
Бірі - ақ, бірі - көк, екі көзі
Тұрады бақырайып арқасында.
Үй артында бір дуан,
Бір ұлы бар ханға дуан,
Қырық сегіз қызы бар,
Бәрі жуан.
Үш жүз алпыс алты анасы,
Қырық сегіз болар баласы.
Он сегіз бөлек ұясы,
Ішінде екі ақ жұмыртқасы.
Үш жүз алпыс бес шығыршық,
Қырық сегіз тығыншық,
Аққу жылына екі рет балалайды.
Ойдан шықты бұл жұмбақ,
Ойшыл ерлер ойлан тап.
Өзгермейді өзінен
Бұл жаһанда бір дарақ.
Ол дарақтын бойында
Дәл он екі бар бұтақ.
Бұтақтардың басында,
Үш жүз алпыс жапырақ.
Жапырақты қарасақ,
Бір жағы қара, бір жағы ақ,
Бұл жұмбақты кім шешсе,
Болсын дейміз жасы ұзақ.
Бір жайын тынбай жүзер дөп-дөңгелек,
Ұясы үш жүз бес, алпыс, бөлек-бөлек,
Сөткеде жиырма төрті жұмыртқалап,
Ақ,қара қанаты бар бір көбелек.
Тағы да нұрға толмақ асыл шөлмек,
Таусылып алмағайып қайтып келмек,
Әлемде алты арыстан ысқырғанда,
Жиылып құрт-құмырсқа бәрі де өлмек.
Айтуға сонда қиын болғанмен де,
Тұрады барлығын да заңы билеп.
Үш жүз алпыс бес жасадым болып жуан,
Қырық сегіз қызды болдым бір алуан.
Қатар өскен бар менің он екі ұлым,
Бір ұлым бар олар да ерек туған.
Түйеде жоқ, ешкіде бар,
Доңызда жоқ, қоңызда бар.
Түрлі-түрлі түр кілем,
Түр аласы бір кілем.
Он екі түйе, он жылқы, тоғыз сиыр,
Бес ешкі, бір жарым қоян.
Он екі қысырағым бар:
Екеуі - жуан буаз,
Екеуі - күмән буаз,
Екеуі - анық буаз.
Екеуі - танық буаз,
Екеуі - жіңішке қысыр,
Екеуі - ат қысыр.
Алтынын алып,
Әбдіресін лақтырдым.
Жол, жол, жол жатыр,
Жол айнала қол жатыр.
Тамақ қолдың ішінде,
Айдаһар жегір хан жатыр.
Айтайын айт дегенде, ая батыр,
Болғанда асты гауһар, үсті шатыр.
Қазандай қара тастың дәл түбінде,
Бір түрлі адам таппас зәһәр жатыр.
Бір шал бар ауылымызда барпылдаған,
Басында екі найза жарқылдаған.
Іш майын құмырадан аңқытып ап,
Кімді көрсе, артынан жалпылдаған.
Өзі кәрі болғанменен сылқым сері,
Ақ сокна белбеуі салпылдаған.
Сақалы бар,
Санасы жоқ.
Асты пышақ, үсті істік,
Өзіне лайықтап киім пішкен,
Секіріп-секіріп түскен.
- Оразбай Сарыбаев
- Оразбай Сарыбаев
- Оразбай Сарыбаев
- Оразбай Сарыбаев
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі